Op vrijdagmiddag 26 september 2008 is de Hugo Kotestein-oorkonde door wethouder Tim Smelik van Oudewater uitgereikt aan de Oud Katholieke Kerk in Oudewater. Op deze manier wil de stichting jaarlijks de aandacht vestigen op activiteiten die in positieve zin zijn opgevallen.
Reden van toekenning is dat met het restaureren van de tuin en pastorie en het in stand houden van de kerk is in Oudewater een historisch, cultureel en religieus erfgoed bewaard gebleven. De vasthoudendheid van de betrokkenen zouden een voorbeeldfunctie kunnen zijn voor anderen wat betreft de aanpak en resultaat. Niet alleen de resterende gelovigen maar ook de vele toeristen die de kerk, tuin en voormalige pastorie bezoeken zijn verheugd en verbaasd wat men hier al zo aantreft tijdens een rondleiding van koster Cor van den IJssel of een van de gastvrouwen.
Dit cultuurhistorisch erfgoed verdient bescherming en als zodanig in de gemeenteplannen te worden opgenomen.
DE KERK EN KOSTERIJ
De Oud Katholieke Kerk in de Leeuweringerstraat 12 is gebouwd op de plek waar voorheen een schuilkerk van de Katholieken heeft gestaan. De kerk en de daarnaast gelegen kosterswoning zijn van de Woerdense architect C. van Wijngaarden en in 1882 gebouwd door de Fa. A. van Selms te Woerden in opdracht van de Oud Katholieke Kerk. De kerk is gewijd aan Heilige Michael (patroonheilige van Oudewater) en Johannes de Doper. Met het teruglopen van het aantal leden, een minimaal kerkbezoek, is het instandhouden van het gebouw niet meer mogelijk. De kosten voor onderhoud, verwarming en gebruik zijn hoog. Door de
bijzondere inspanningen van verschillende mensen van de OKK wordt de financiële positie van de kerk versterkt door het openstellen voor toeristen, verhuur voor bruiloften en/of begrafenissen, concerten etc. incl. de nodige promotie. Zonder deze activiteiten zou de kerk niet meer kunnen functioneren. Niet alleen de kerk is bijzonder om te zien maar ook de aanwezige
kunstschatten zoals schilderijen, altaar, kazuivels, avondmaalsbekers, geschriften en het oude koororgel plus een St. Michaelsbeeld uit 1850 door koster Cor van den IJssel aangeschaft en aan de kerk geschonken. Al deze zaken zijn van onschatbare waarde en op deze manier gratis toegankelijk voor het publiek. De kerk is gedurende het (zomer?) seizoen dagelijks opengesteld voor publiek. Het afgelopen jaar bedroeg het aantal bezoekers van de kerk meer dan 5000, die de hele week door Cor van den IJssel, periodiek geassisteerd door gastvrouwen, worden rondgeleid. Hier kan een kaarsje worden aangestoken en een vrijwillige bijdrage geofferd.
DE PASTORIE
De voormalige pastorie in de Leeuweringerstraat 10 is een statig herenhuis gebouwd in 1868, dat vroeger dienst heeft gedaan als pastorie van de daarnaast gelegen Oud Katholieke Kerk. Het pand heeft twee bouwlagen met een zolder onder een zadeldak. De zolderverdieping heeft drie vensters in de voorgevel waardoor het pand groter lijkt dan het in werkelijkheid is.
Nadat het pand niet meer als pastorie werd gebruikt is het gebouw sterk verwaarloosd.
Binnen waren de gestuukte plafonds verlaagd en door achterstallig onderhoud en verwaarlozing was de algemene staat erbarmelijk.
Door het Collegiaal Bestuur van de landelijke kerk werd sterk aangedrongen op de verkoop van de pastorie en de daarbij behorende tuin. Pastoor Hans Lippe van de parochies Oudewater, Schoonhoven en Gouda, Cor van den IJssel als koster en het kerkbestuur hebben bijzondere inspanningen verricht om het pand voor de kerk te behouden.
Een plan van aanpak voor het behoud van de pastorie voor de kerk werd gemaakt. De algehele restauratie zou meer € 200.000,- gaan kosten en werd begeleid door Arco architecten en de aannemer Mark Dionisius.
Vanuit de opdrachtgever, de Oud Katholieke Parochie Oudewater, werd de supervisie en begeleiding gedaan door Elselies Verkleij en Bets Zwart. Hierbij werd het pand verdeeld in drie appartementen waarbij de ruimten zoveel mogelijk in de oude stijl werden terug gebracht. De gestuukte plafonds hersteld en de monumentale gang gerestaureerd. De financiële middelen om de gewelfde kelder, die volgestort was, weer te herstellen ontbraken.
Wel werd de kelder in kaart gebracht, opgemeten en er zijn foto's gemaakt. De restauratie heeft in 2007 plaats gevonden . Om het gebouw een functie te geven is de benedenverdieping onlangs aan het VVV verhuurd. De appartementen op de eerste en tweede verdieping zijn voor bewoning verbouwd. Dit alles om de restauratie kostendekkend te maken. Na de renovatie/verbouwing heeft het pand zijn oude statige uitstraling weer herkregen en levert daarom een geslaagde bijdrage aan de cultuurhistorische eenheid met de naastgelegen kerk en kosterswoning.
DE PASTORIETUIN
De historische pastorietuin achter de kerk en pastorie gelegen was in de loop der tijd totaal verwaarloosd en als zodanig niet meer herkenbaar. Daarbij was de tuin niet meer voor publiek toegankelijk.
Cor van den IJssel en de wethouder hebben alles in het werk gesteld om de tuin weer in zijn oude glorie terug te brengen. De financiële middelen hiervoor waren echter bij de kerk niet beschikbaar. Er werd over gedacht hier een parkeerplaats te maken. Na veel gesprekken met de wethouder en de raad bleek Oudewater bereid een bedrag van € 30.000,- beschikbaar te willen stellen om de tuin in de oude staat terug te brengen met behulp van de gemeentelijke plantsoenendienst. Daarbij moest de tuin voor publiek toegankelijk worden. Hiervoor werd een garage (bezit van de parochie) gesloopt om een doorgang van de straat naar de tuin te verkrijgen. Op eigen initiatief heeft Mvr. Bets Zwart, van de Oud Katholieke kerk van Utrecht, een gietijzeren beeld uit 1860 van St. Michael gekocht en laten restaureren om het een plaats te geven in de pastorietuin.
Men kan hier spreken van een wonderbaarlijke redding van de oude historische parochietuin.
De renovatie van de pastorietuin werd in het voorjaar 2007 afgerond en de officiële in gebruikstelling als stiltetuin vond plaats door emeritus bisschop Mr. T.J. Horstman, oud pastoor van de parochie Oudewater en de toenmalige wethouder.
Hugo Kotestein werkgroep Oudewater. 22 september 2008
